Ruim driekwart (77%) van alle huisartsenpraktijken in Nederland heeft weleens te maken met agressie of ongewenst gedrag in contact met patiënten. De toenemende druk op de zorg is volgens de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) hier een belangrijke oorzaak van.

Huisartsen en assistenten krijgen bijvoorbeeld vaak te maken met intimidatie aan de telefoon of aan de balie door scheldende patiënten of hun familieleden. De meldingen van agressie blijven redelijk gelijk, maar de heftigheid en intensiteit nemen wel toe, zo beschrijft EenVandaag.

Daarnaast komt fysiek geweld helaas ook voor. Het gebeurt wel eens dat personeel wordt neergeslagen of zelfs neergestoken. Begin 2023 gebeurde dit laatste in Den Haag, waar een huisarts werd neergestoken, waarna hij drie dagen op de intensive care lag en het incident maar ternauwernood overleefde. Gelukkig zijn dit soort incidenten eerder uitzondering dan de regel. Agressie wordt namelijk met name geuit via scheldpartijen en bedreigingen.

Lange wachttijden in de zorg

Volgens de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) is de druk op de zorg een belangrijke oorzaak van de agressie in huisartspraktijken. Door lange wachttijden bij bijvoorbeeld de GGZ, ouderenzorg en jeugdzorg blijven patiënten langer bij hun huisarts, waardoor complexe problemen niet of later worden opgelost. Dit kan leiden tot een kort lontje bij patiënten, waardoor zij zich afreageren op hun eerste aanspreekpunt: de huisartsprofessional.

Slechts in gemiddeld 7% van de gevallen wordt aangifte gedaan van ongewenst gedrag. De reden voor dit lage percentage is, in een groot deel van de gevallen, dat men het gedrag niet ernstig genoeg vindt om aangifte voor te doen. Andere redenen zijn dat de huisartsprofessionals hun patiënten vaak goed kennen, waardoor ze hun frustratie begrijpen én de persoon zo goed mogelijk willen helpen. Aangifte tegen diegene doen helpt daar niet bij. Ook zit het beroepsgeheim in de weg. Wat kunnen de artsen nu wel en niet vertellen? Daarnaast blijven deze mensen hun patiënt, artsen moeten met hen door vanwege de zorgplicht.

Uitval onder professionals in huisartsenpraktijken

Agressie brengt veel teweeg onder huisartsprofessionals. Er worden immers heftige uitspraken gedaan die niet alleen tijdens de agressie, maar ook daarna nog impact kunnen hebben. Dit leidt in sommige gevallen tot uitval onder professionals in huisartsenpraktijken, terwijl er al een groot tekort is aan huisartsprofessionals.

Het aanpakken van agressie

Volgens onderzoek van IPSOS zijn de belangrijkste zaken bij het aanpakken van agressie een fysiek veilige werkomgeving en acties die worden ondernomen tegen personen die agressief of ongewenst gedrag vertonen. De meeste ruimte voor verbetering ligt bij training en vaardigheden. Uit het onderzoek blijkt dat er voornamelijk behoefte is aan training over gesprekstechnieken tegen agressie en/of ongewenst gedrag.

Scholing ‘Geen agressie in mijn praktijk’

Het ASF-ZFVD streeft ernaar om de veiligheid en het welzijn van professionals in huisartsenpraktijken te bevorderen en om agressie tegen hen aan te pakken. Daarom kunnen praktijken de scholing ‘Geen agressie in mijn praktijk‘ vergoed krijgen via het ASF-ZFVD. In deze scholing van de LHV academie leer je hoe je verschillende vormen van geweld herkent en hoe je daar effectief op reageert. Klik hier voor meer informatie.

Bronnen: EenVandaag, IPSOS, Achterstandsfonds Hollands-Midden, Amstelland en Haarlemmermeer,